به نام خدا

چهارمین نشست شورای سیاست‌گذاری ثبت، از پنجم الی هشتم دی ماه امسال در جزیره قشم در حال برگزاری است. با توجه به حضور فعال و موفق انجمن چارسوق کویر در سومین همایش در شهرکرد، انجمن چارسوق کویر امسال هم به این نشست دعوت شد.
الان که این مطلب را می نگارم (حدود ساعت ده شب) برنامه‌های روز اول این همایش به پایان رسیده است. همایش امروز رسماً از ساعت نه صبح شروع به کار کرد. در ابتدا بعد از پخش قرآن و سرود ملی، خانم دکتر آتوسا مومنی مدیر کل دفتر ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی، صنا‏یع ‌دستی و گردشگر‏ی کشور و آقای دریانورد پس از عرض خیر مقدم به ایراد سخنرانی در مقوله‌های مختلف و مبتلا به میراث فرهنگی پرداختند و گزارشی از چهارمین همایش شورای مذکور ارائه دادند.

سپس آقای ورمزیار (نقال برجسته کشور) به اجرای برنامه کوتاهی از داستان علی‌نامه پرداخت که مورد توجه حاضران قرار گرفت.

پس از ایشان آقای علویان‌صدر، معاون میراث ‌فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنا‏یع‌ دستی و گردشگر‏ی کشور هم به ایراد سخنانی کوتاه در مورد لزوم ثبت آثار ملی پرداخت و در این راه مهم، لزوم شناخت دقیق آثار گذشتگان را متذکر شد.

ایشان هم‌چنین بیان نمود دفاع از حقوق مردم در بحث آثار ملی باید مورد توجه قرار گیرد. ایشان خوب دیدن، درست اندیشیدن، درست برنامه‌ریزی کردن و درست عمل کردن را از نکاتی دانست که می‌توان از بحث میراث فرهنگی آموخت. پس از سخنان ایشان بررسی پرونده‌های مرجوعی از طرف استان‌ها شروع شد.

استان آذربایجان شرقی اولین استان بود. بعد از آن استان‌های فارس، سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و  کرمانشاه در رده‌های بعدی بودند که پرونده آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت.

بحث پیرامون مطالب ایراد شده بسیار زیاد و متنوع است که در این مجال نمی‌گنجد اما ذکر چند نکته کوتاه به نظر بنده حقیر جالب آمد، (تاکید می کنم به نظر بنده):

-    یکی از اصلی‌ترین پارامترهای مدنظر برای ثبت یک اثر داشتن شأن ملی است.

-    ثبت آثار معنوی و طبیعی بسیار راحت‌تر از دیگر آثار است، خصوصاً آیین‌های معنوی و عاشورایی.

-    جای ثبت آثار معنوی و طبیعی اردکان و یزد بسیار خالی بود.

-    آذربایجان شرقی در بحث ثبت آثار ملموس بسیار خوب کار کرده بود و اکثر بناهاي مرمت شده و بعد برای ثبت ملی پرونده‌سازی شده بود.

-    موزه آذربایجان که طراح و سازنده آن «آندره گدار فرانسوی» است در عین ناباوری همه ثبت نشد!

-    نسبت به ثبت اکثر محوطه‌های باستانی، سخت‌گیری بیشتری می‌شود خصوصا در بحث تعیین حریم. می‌توان گفت شرط اصلی ثبت محوطه‌های باستانی،  داشتن حریم مشخص و معین است.

-    سفال‌گری آذربایجان شرقی ثبت شد.

-    مراسم چوپانی اسکو ثبت ملی شد.

-    بعضی از پرونده‌ها به صورت مشروط ثبت شد و قرار شد در صورت تکمیل نواقص ثبت نهایی شود.

-    مراسم عمه کوار شیراز به صورت مشروط ثبت شد (زیر مجموعه آیین‌های عاشورایی).

-    سفال‌گری استهبان شیراز ثبت شد.

-    بوریابافی زرقان هم زیر مجموعه حصیربافی ثبت شد.

-    مراسم تعزیه خرم بید ثبت شد.

-    بیشترین آثار ثبت شده در مقوله میراث طبیعی اختصاص به ثبت درختان چنار و سرو داشت.

-    براي استان سیستان و بلوچستان فقط پانزده تپه و محوطه باستانی برای ثبت آماده شده بود که هیچ کدام ثبت نشد، فقط چون بحث حریم دقیق تعیین نشده بود!

-    و در آخر به گروه اعزامی از استان یزد حتی اجازه داده نشد که پرونده‌های خود را ارائه دهد چه برسد به ثبت! تنها به این دلیل که هیچ‌کدام از مدیر کل و معاونش در جلسه حضور نداشتند! استان یزد از این جهت در روز اول رکوردار شد!

 محمد پورروستائی اردکانی.