فضای مجازی اردکان، آیینه‌ای از فضای حقیقی آن!
فضای مجازی، امکان
تکنولوژیکیِ منحصر به‌فردی است که به یمن پیشرفت فناوری اطلاعات در اختیار انسان‌های
هزاره سومی قرار گرفته است. این فضا مثل هر پدیده دیگر هم می‌تواند مفید و مثبت
باشد و هم باعث عقب‌گرد و منفی‌نگری. اردکان ما نیز چند سالی است که با آشنا شدن
مردمانش با امکانات این فضای جدید، وارد فضای مجازی شده و وبلاگ‌های متعددی درباره
اردکان و یا نوشته شده توسط اردکانی‌ها وجود دارد. این روزها کسانی که وارد این
فضا می‌شوند و به رصد وبلاگ‌های اردکانی می‌پردازند، خبر دارند که متاسفانه شرایط
خوبی بر این فضا حاکم نیست و هرکس خود را ملاک حق دانسته و طرف مقابل را به
بداخلاقی و فرافکنی متهم می‌کند. در این نوشته سعی دارم به عنوان کسی که چند سالی
است در این فضا فعالیت داشته و موضوع پایان نامه کارشناسی ارشدش نیز همین موضوع بوده
است، «قابلیت‌های فناوری اطلاعات در احیاء دموکراسی مستقیم»، نگاهی به این اوضاع و
احوال داشته باشم.
برای اینکه به‌توانم دیدی درست نسبت به فضای مجازی اردکان داشته باشم، ضروری دیدم تا در آغاز به بررسی بیشتر دامنه و کثرت وبلاگ‌های اردکانی این فضا به‌پردازم. برای همین چند ساعتی را صرف کردم تا آنجا که می‌توانم لیستی از همه وبلاگ‌های اردکان چه آن‌ها که فعالند و چه آن‌ها که خاموش شده‌اند، آن‌ها که با نام می‌نویسند و آن‌ها که نویسنده‌ای مجهول دارند (البته برای ما، نه پلیس فتا!!)، تهیه کنم. در این مدت توانستم حدود 150 وبلاگ اردکانی را شناسایی کنم و به تحلیلی در این باره به‌پردازم. اما در آغاز چند نکته پیرامون فضای مجازی اردکان و این 150 وبلاگ:
1. با بررسی این تعداد از وبلاگها مشخص شد که 109 وبلاگ دارای نویسنده‌ای مشخص و حقیقی و اصطلاحاً با نام و 26 وبلاگ بی‌نام و نویسنده آن‌ها مجهول‌الهویه هستند و 15 وبلاگ نیز متعلق به ادارات و سازمان‌ها هستند.
2. از 150 وبلاگ اردکانی بررسی شده در یک دسته‌بندی از نظر به‌روز شدن و فعالیت، آن‌ها را می‌توان در دسته‌های تعطیل، غیرفعال، نیمهفعال و فعال چنین بررسی نمود که: 27 وبلاگ ماه‌هاست که به‌روز نشده و تعطیل هستند. 16 وبلاگ غیرفعال هستند و بیش از 6 ماه است که به‌روز نشده‌اند. 35 وبلاگ نیمهفعال هستند و گاه به گاه به‌روز می‌شوند و از این تعداد، 72 وبلاگ فعال هستند و تقریباً به صورت قابل قبولی به‌روز می‌شوند.
3. از نظر موضوعات مورد بحث در این وبلاگها نیز همان‌گونه که در نمودار زیر مشاهده می‌شود، موضعات متنوعی مطرح است امّا بیشترین آن‌ها به اطلاع‌رسانی پیرامون موضوعات مختلف و تحلیل اتفاقات و همچنین تعداد قابل توجهی نیز به بیان مطالبی صرفاً شخصی می‌پردازند.
4. در بررسی این وبلاگها و بررسی تاریخ قرار دادن نخستین پست بر روی آن‌ها متوجه شدیم که نخستین وبلاگ اردکانی در سال 82 ایجاد شده و این روند تا سال 90 روندی رو به افزايش داشته و نشان‌گر اقبال به این فضا می‌باشد. پراکندگی تعداد وبلاگ‌های ایجاد شده در سال‌های مختلف را می‌توان در نمودار زیر دید.
5. از 109 وبلاگِ با هویت مشخص نویسنده آن مشخص می‌شود که بیشترین تعداد این نویسندگان یعنی 101 مورد، مرد هستند و تنها 3 نویسنده زن در میان وبلاگ‌نویسان با شناسنامه این شهر حضور دارند که جای تامل دارد. نزدیک 5 وبلاگ نیز به صورت گروهی به‌روز می‌شوند.
اما چند نکته پیرامون شرایط امروز فضای مجازی اردکان:
- وبلاگ‌های اردکانی، این روزها هیچ حال و هوای خوبی ندارند و موضوعات متفاوتی سبب شده که حساسیت‌ها در این فضا بالا برود. اساساً یکی از خصلت‌های ذاتی این فضا، آزادی اطلاع‌رسانی و آزادی ارائه تفکرات و نظرات مختلف می‌باشد. امّا مشکل اینجاست که حدود این آزادی تا کجاست؟ آیا هرچیزی را باید گفت و نوشت؟
- یکی از اساسی‌ترین مشکلات این فضا، وجود وبلاگ‌های بی‌هویت است؛ هرچند نشان داده شد که اکثریت غالب وبلاگ‌های اردکانی با نام حقیقی نویسنده به‌روز می‌شوند اما متاسفانه عده‌ای با سوء استفاده از امکانات این فضا و از آنجا که به هر دلیل تمایلی به نشان دادن هویت واقعی خود ندارند، با استفاده از وبلاگ‌هایی به تحلیل‌ها و اطلاع‌رسانی‌های بعضاً دروغ می‌پردازند. البته نه اینکه همه وبلاگ‌های با هویت راست و درست می‌نویسند، خیر! مسئله این است که وبلاگ‌های با هویت را می‌توان شناسایی کرد و خواننده می‌داند که نظرات چه کسی را می‌خواند و در صورت لزوم نیز می‌توان از وی شکایت نمود، اما وبلاگ‌های بی‌هویت سرخوش از اینکه کسی آن‌ها را نمی‌شناسد برای خود دایره امنی را ترسیم نموده‌اند و هر چه می‌خواهند می‌گویند. تازه تهدید هم می‌کنند که شما ما را نمی‌شناسید، پلیس فتا که می‌شناسد!!
- جدا از وبلاگ‌های بی‌هویت، کاربران و نظردهندگان بی‌هویت هم، مشکل دیگر هستند. یکی از خصایص وبلاگها توان ارائه نظرات خوانندگان است؛ هرچند با قابلیت‌هایی می‌توان آن را کنترل نمود، امّا بسیاری از کاربران با استفاده از عناوین و اسامی غیرواقعی نظرات صحیح یا غلط خود را ارائه می‌دهند که در پاره‌ای از موارد مشکلاتی ایجاد نموده است. درباره بحث هویت و بی‌هویتی نویسندگان و کاربران، به‌نظرم شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک حداقل یک قدم جلوترند و آن اینکه غالب کاربران آن هویت واقعی دارند و خیلی گمنام نیستند.
- مشکل دیگر این است که متاسفانه وبلاگ‌های بی‌نشان هر چه می‌خواهند از راست و دروغ می‌گویند و هزار بار بدتر اینکه متاسفانه مطالب آنان مورد استناد نیز قرار می‌گیرد! حال چگونه مسولین محترم این وبلاگها و گزارشات بعضاً دروغ آنان را (آن‌گونه که لااقل چند موردش برای انجمن ما اتفاق افتاده) مستند و واقعی می‌دانند جای سوال دارد.
- واقعیت این است که فضای مجازی اردکان، آیینه‌ای از فضای حقیقی آن است. وقتی در فضای حقیقی شهر در بسیاری از موارد رعایت قوانین و آداب و رسوم و احترام نمی‌شود، چه انتظاری است که در فضای مجازی که محیطی به مراتب ناشناخته شده‌تر دارد، رعایت شود. اینجاست که وظیفه مسولین فرهنگی و نظارتی شهر سنگین‌تر می‌شود.
- آخر هم اینکه به صراحت اعلام می‌کنیم اعضاء انجمن چارسوق کویر نیز از این فضای به‌وجود آمده به تنگ آمده‌اند و چنین فضای مسموم و نامبارکی را شایسته شهر علم و ادب نمی‌دانند. ضروری است هرچه زودتر فکری به حال این فضا برداشته شود ...
- حرف در این باره بسیار دارم که فکر نکنم نوشتن آن‌ها در اینجا دردی از کسی دوا کند!! این‌ها نیز بماند ...
لیست 150 وبلاگ اردکانی را می‌توانید در زیر ببینید!
به امید روزی که حالمان به شود ...
رضا ملاحسینی اردکانی.
[فهرست وبلاگ‌هاي اردکاني را دريافت و مشاهده فرماييد.]