آیت الله العظمی حاج سید محمد محقق داماد، مرد دانش و تحقیق، یكی از انجم ‏فروزان فقاهت و یكی از فقیهان نامدار شیعه در قرن چهاردهم هجری می ‏باشند كه‏ شاگردان برجسته و رجال علمی تربیت كرده او امروز نور افكنان اجتماع می‏ باشند و همگی به وجود چنین استاد فرزانه ‏ای افتخار و شكرگزاری دارند.

ولادت:
ایشان در یك بیت رفیع علمی و ولائی در احمد آباد اردکان پا به عرصه حیات‏ نهادند. والد عالیقدرش مرحوم حجة الاسلام و المسلمین آقای حاج سید جعفرموسوی، یكی از ارادتمندان و شیفتگان مقام شامخ اهل بیت عصمت و طهارت بودند. بارها به سفر عتبات عالیات تشرف پیدا كرده بودند. در سفر اخیر كه با پای پیاده عازم‏ دیار دوست ‏بودند، روح خداجویش به ملكوت اعلی پیوست و كودك هنوز از مادر متولد نگردیده بود.
بسیار طبیعی است كودكی كه در چنین فضای ولایی و دوستی اهل بیت (علیهم السلام) چشم و گوش باز نماید چگونه بار خواهد آمد؟ او در ممات پدر، تحت‏ حمایت و عنایت مادر پارسا و عفیفه ‏اش تربیت و پرورش می ‏یافت كه داغ مادر را نیز به زودی بردل گرفت و با كوله‏ باری از غم و اندوه به تحصیلات مقدماتی پرداخت.
مدت كوتاهی در اردكان بوده، سپس عازم یزد گردید و پیش اساتید نامداری‏ مانند: مرحوم آقا سید احمد مدرس، مرحوم حاج سید یحیی واعظ، مرحوم آقای سید حسن باغ گندمی و مرحوم آقا سید محمد علیرضا حائری به تحصیل مقدمات علوم و سطوح پرداخت و مقداری از قوانین را پیش آیت الله آقای حاج شیخ غلامرضا یزدی‏ تلمذ نمود و با اشارت و صلاحدید وی، شاگرد ساعی و كوشا، عازم حوزه علمیه قم‏ گردید و این مسافرت همراه بدرقه استاد مهربان و طالب كمال دانشجویش توأم بوده ‏است.
مرحوم محقق به بركت استعداد ذاتی و ذوق و شوق فراوان تحصیلی در طی نه‏ سال اقامت در قم، به مراتب عالیه علمی نائل آمدند. ضمن تحصیل به تدریس و تعلیم‏ نیز پرداختند.
ایشان در سال 1341 ه.ق، یعنی در حدود 16 سالگی به دروس حضرات آیات‏ میر سید علی یثربی كاشانی (م 1380 ه.ق)، مرحوم آقا سید محمد تقی خوانساری (م‏1371 ه.ق)، مرحوم حاج میرزا محمد همدانی (م 1365) و آیات عظام شیخ محمود اردكانی و سید ابو الحسن رفیعی قزوینی و مرحوم سید محمد حجت كوهكمری (1372) و سرانجام درس آیت الله العظمی حاج شیخ عبد الكریم حائری (قدس سره) راه ‏یافته و تلمذ نموده است و استعداد درخشان خود را در این محاضر منور نشان داده ‏است. ایشان بیشترین بهره را از محضر مبارك زعیم عالیقدر و مؤسس حوزه علمیه قم ‏برده ‏اند و در اثر احساس لیاقت و استعداد شاگرد مورد عنایت و توجه خاص استاد عالیقدرش قرار گرفته است و همین عنایت‏ خاص استاد موجب گردیده است كه به‏ افتخار دامادی و مصاهرت وی نیز نائل آید و این امر بس بود كه عنوان جدیدی بر عنوان پیشین وی (محقق) افزوده شده و آن كلمه ‏«داماد» است كه به صورت ‏«محقق ‏داماد» درآمده است.

حوزه درس فعال:
پس از ارتحال استاد بزرگوار و مؤسس حوزه علمیه قم، معظم له تدریس در حوزه علمیه قم را شروع و در مدت اندكی، محضر درس وی به صورت مجمع فضلاء و دانشمندان و محل ملاقات اندیشمندان اهل درد درآمد و ایشان از این فرصت ‏عالی ‏ترین بهره‏ ها را برده و در تمام ایام به تدریس و تربیت پرداخته ‏اند.
روزهایی هم كه‏ حوزه تعطیل می ‏شد، بیت ‏شریف ایشان یك مدرس بزرگ و یك جایگاه رفع ‏اشكالات و بحث و گفتگوی فقهی درمی ‏آمد. روزهای جشن و سرور یا ایام سوگواری ‏و عزا نیز، بحث و گفتگوی پربركت فقهی و اصولی منقطع نمی ‏گردید و روح جویای ‏كمال وی هرگز از زلال آب شیرین علم سیراب نمی ‏گشت. از اینرو با اینكه ایشان‏ مرجعیت و رفت و آمد و بیا و برو مردمی دیگر مراجع عظام را نداشتند و اصولاً علاقه ‏ای نیز به این‏ قبیل امور نشان‏ نمی ‏دادند، رشته ‏ها و ریشه ‏های مرجعیت را از دل كنده و به ‏«غارب‏» آن افكنده و متمحض در علم و تعلیم و تربیت گردیده ‏بودند و این امر شوخی نیست، ریاضت و مبارزه ‏طولانی می ‏طلبد... از اینرو درس ایشان، مجتهد پرور و مركز تلاقی افكار و تضارب اندیشه‏ هابود. در اثر همین تمحض در علم بود كه جمعی از زبدگان حوزه به محفل گرم و با صفای وی می ‏شتافتند.

جمع كثیری كه نام بردن اسامی برخی از آنان می ‏تواند نمونه بس اندك از بیشترین ها باشد. بزرگانی مانند:
مرحوم آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری یزدی (درس كفایه)
استاد شهید آیت الله مرتضی مطهری (اعلی الله مقامه الشریف)
شهید دكتر سید محمد حسینی بهشتی
شهید شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی
شهید امام موسی صدر (رهبر شیعیان لبنان)
شهید آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی
شهید دكتر محمد مفتح
شهید حاج شیخ علی قدوسی
آیت الله حاج شیخ علی مشكینی
آیت الله سید عبد الكریم موسوی اردبیلی
آیت الله استاد حاج شیخ ناصر مكارم شیرازی
آیت الله حاج سید موسی شبیری زنجانی و ... و جمعی دیگر از بزرگان و معاریف حوزه.

آثار و تالیفات: از آثار عمده ایشان، حواشی بر العروة الوثقی مرحوم یزدی به قلم خودش ‏می‏ باشد. ولی تقریرات دروس فقه و اصول ایشان توسط جمعی از فضلای جلسه ‏درس ایشان تحریر و تألیف و به مرحله چاپ رسیده است.
1- مباحث‏ حج، صلوة، صوم، اعتكاف، خمس و قسمت عمده زكات توسط حضرت آیة الله جوادی آملی تقریر و تحریر به چاپ رفته است. دوره كتاب الحج در سه جلد چاپ و نشر و كتاب صلوة نیز...
2- استاد بزرگوار آیت الله مكارم شیرازی دوره درس اصول ایشان را نوشته ‏اند.
3- آیت الله طاهری اصفهانی، مبحث طهارت و دوره اصول ایشان را تقریر و تحریر نموده ‏اند.
4- آیت الله شیخ محمد مؤمن، بحث صلوة ایشان را تقریر و تحریر نموده ‏اند.

تاریخ وفات:
مرحوم آیت الله العظمی محقق داماد پس از عمری تلاش و كوشش در راه انجام ‏وظیفه الهی و پس از تربیت جمعی از شاگردان مجتهد و شایسته، روز چهارشنبه 2 ذی الحجة الحرام سال 1388 ه.ق بر اثر سكته قلبی پس از 75 روز بیماری دار فانی را وداع گفت و در مقبره ‏ای از مقابر سمت شرقی صحن مطهر حضرت معصومه (س) با تجلیل و تشییع كم سابقه مدفون گردید. روحش با اولیا و صلحا محشور!